Funkcjonowanie organizmu człowieka od zawsze podlegało istnieniu pewnych rytmów biologicznych. Jednym z tych najbardziej znanych jest naprzemienne występowanie po sobie fazy czuwania i spania. Współczesne tempo życia nie zawsze jednak pozwala na pogodzenie wewnętrznego zegara z porą dnia i nocy. Zmartwienia, codzienne problemy oraz towarzyszący im stres sprawiają, że problemy ze snem dotyczą coraz większej liczby osób.

Problemy ze snem, budzenie się w nocy i problemy z zaśnięciem mogą mieć różnorodne przyczyny i objawy. Holistyczne podejście osteopatii, które uwzględnia zarówno fizyczne, jak i emocjonalne aspekty zdrowia, może przynosić pozytywne rezultaty w łagodzeniu objawów tych zaburzeń. W Centrum Medycznym Osteohelp specjalizujemy się w holistycznym podejściu do terapii bezsenności, łącząc nowoczesne techniki medyczne z tradycyjną wiedzą osteopatyczną.

Współczesne podejście do problemów ze snem

Bezsenność i inne problemy ze snem to coraz powszechniejsze dolegliwości, które mogą znacząco wpłynąć na jakość życia. Jak się okazuje, to właśnie trudności z zasypianiem są obecnie jedną z najczęstszych przyczyn kontaktu z lekarzem – średnio co trzeci Polak cierpi z powodu bezsenności przewlekłej. Kłopoty ze snem dotykają mężczyzn oraz kobiety praktycznie w każdym wieku.

W obecnych czasach znacząco zmieniło się podejście do problemów ze snem. Jeszcze do niedawna bezsenność była traktowana głównie jako objaw, obecnie natomiast jest uznawana za jednostkę chorobową, która wymaga kompleksowego leczenia w specjalistycznej poradni zaburzeń snu.

Bezsenność – przyczyny, na które nie mamy wpływu

Problem z zasypianiem, zwłaszcza jeśli pojawił się nagle, może być objawem różnego rodzaju chorób bądź skutkiem negatywnego wpływu niektórych czynników czy sytuacji. Dlatego dla skuteczności leczenia bezsenności bardzo istotne jest wychwycenie przyczyny, poprzez przeprowadzenie z pacjentem szczegółowego wywiadu oraz analizę uzyskanych danych.

Powody bezsenności mogą być różne i mieć różne podłoże:

• Somatyczne lub somatogenne – choroby powodujące np. dolegliwości bólowe, parcie na mocz, świąd i inne objawy, które nie pozwalają zapaść w sen pacjentowi,
• Zewnętrzne (egzogenne) – czyli czynniki związane z otoczeniem, takie jak światło, hałas, upał, zmiana strefy czasowej, itp.,
• Psychologiczne bądź psychogenne – takie jak, konflikty osobiste, natrętne myśli, przykre przeżycia,
• Psychotyczne – obejmujące różnego rodzaju lęki, nerwice, zaburzenia depresyjne i psychiczne, urojenia, omamy,
• Toksyczne i jatrogenne – wywoływane przez substancje, których spożycie powoduje kłopoty ze snem (niektóre leki, napoje kofeinowe),
• Neurogenne – spowodowane uszkodzeniem układu nerwowego i jego nieprawidłowym funkcjonowaniem, np. na skutek odniesionych urazów,
• Bezsenność pierwotna, której powód jest nieznany i trudny do uchwycenia.

Najczęstszą przyczyną bezsenności u dorosłych są zaburzenia psychiczne: stany depresyjne, psychozy, zaburzenia lękowe oraz zaburzenia osobowości. Stanowią one ok. 35-40% leczonych przypadków i są tłumaczone głównie wzbudzeniem emocjonalnym, niekiedy zaburzeniami przekaźnictwa synaptycznego.

Drugim co do częstości powodem bezsenności są choroby psychofizjologiczne (stanowią ok. 15% badanych przypadków). U 12% leczonych pacjentów kłopoty ze snem wywołuje natomiast nadużywanie, tolerancja lub odstawienie substancji wykazujących działanie ośrodkowe (etanol, leki uspokajające i nasenne, środki psychoaktywne). Na dalszych miejscach znajdują się: epizody bezdechu w czasie snu, zaburzenia rytmu snu i czuwania oraz schorzenia somatyczne.

Jak się więc okazuje, problemy ze spaniem mogą być różnorodnego pochodzenia. Niezależnie od tego jednak, jakie są ich przyczyny, zawsze stanowią uciążliwą dla chorego dolegliwość, uniemożliwiającą normalne funkcjonowanie w ciągu dnia. Skutki objawiają się w postaci nadmiernej senności, upośledzenia sprawności, rozdrażnienia oraz ogólnego gorszego samopoczucia. Osoby dotknięte bezsennością przewlekłą charakteryzuje zły stan zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego.

Leczenie bezsenności

Brak snu jest dolegliwością, którą w zależności od przyczyny, można skutecznie leczyć na wiele różnych sposobów. Każdy przypadek osoby borykającej się z kłopotami ze snem powinien być analizowany indywidualnie i wymaga przeprowadzenia rzetelnego wywiadu.

Bezsenność jest zazwyczaj problemem złożonym, i tak jak wyróżnia się różne powody zaburzeń snu, tak dzisiaj istnieją liczne metody jej terapii. Dla prawidłowego postępowania najważniejsze jest ustalenie, z czego owe problemy wynikają i czy przede wszystkim, są objawem jakiejś poważniejszej choroby, czy schorzeniem samoistnym.

Bezsenność i jej rodzaje

Pojawienie się bezsenności najczęściej tłumaczy się współwystępowaniem czynników predysponujących, prowokujących i podtrzymujących ją. Bezsenność częściej występuje u kobiet, osób starszych oraz u osób z chorobami przewlekłymi, w tym z zaburzeniami psychicznymi, np. depresją.

W medycynie bezsenność klasyfikowana jest zwykle na podstawie jej czasu trwania i przyczyn, co umożliwia lekarzom podejmowanie skutecznych działań terapeutycznych.

Wyróżnia się dwa główne rodzaje bezsenności:

• Bezsenność krótkotrwała – trwająca od kilku dni do kilku tygodni i będąca często wynikiem aktualnego stresu, nagłej zmiany środowiska lub innych krótkotrwałych zakłóceń w codziennym życiu;
• Bezsenność przewlekła – trwająca miesiąc lub dłużej. Może być powiązana z chronicznymi problemami zdrowotnymi, psychicznymi czy środowiskowymi i wymagać bardziej złożonego i długotrwałego podejścia terapeutycznego.

Bezsenność a osteopatia

W osteopatii podejście do bezsenności jest bardziej holistyczne, koncentrując się nie tylko na symptomach, ale także na potencjalnych przyczynach dysfunkcji w ciele. Osteopaci biorą pod uwagę zarówno fizyczne, jak i emocjonalne aspekty zdrowia pacjenta, starając się zidentyfikować i leczyć podstawowe przyczyny zaburzeń snu.

W ramach tej dyscypliny zaburzenia snu mogą być klasyfikowane jako:

• Dyssomnie, które dotyczą problemów z ilością, jakością i czasem snu,
• Parasomnie, obejmujące nieprawidłowe zachowania lub doświadczenia występujące podczas snu, takie jak koszmary nocne, nocne lęki czy somnambulizm, znany potocznie jako lunatykowanie.

Dla osteopatów praktyczne znaczenie ma zrozumienie, że bezsenność może być powiązana z różnymi dysfunkcjami w ciele, takimi jak napięcia mięśniowe, zaburzenia równowagi w układzie mięśniowo-szkieletowym, a także dysfunkcje narządów wewnętrznych. W tym kontekście warto rozważyć informacje płynące z tradycyjnej medycyny chińskiej.

Terapia bezsenności w osteopatii

Zrozumienie związku między godzinami wybudzania a aktywnością konkretnych narządów może być kluczowe w identyfikacji przyczyn zaburzeń snu.

• Wybudzanie się w określonych godzinach nocnych, na przykład między 23:00 a 1:00 może wskazywać na dysfunkcję pęcherzyka żółciowego, a techniki wisceralne mogą być stosowane w celu poprawy jego ruchomości i funkcji.
• Wybudzanie się między 1:00 a 3:00 rano może sygnalizować problemy z wątrobą, gdzie stosuje się techniki wisceralne mające na celu poprawę krążenia i funkcji wątroby.
• Wybudzanie się między 3:00 a 5:00 rano może być związane z dysfunkcją płuc, a odpowiednie techniki mogą obejmować manipulację klatki piersiowej i techniki mięśniowo-powięziowe.
• Wybudzanie się między 5:00 a 7:00 rano może sygnalizować problemy z jelitem grubym, gdzie stosuje się techniki skoncentrowane na jamie brzusznej.

W trakcie wywiadu osteopata zapyta o czynniki zewnętrzne, które – jeśli są obecne – mogą stanowić obszar edukacyjny dla pacjentów. Niewłaściwe nawyki życiowe także odgrywają istotną rolę w występowaniu bezsenności. Spożywanie substancji stymulujących, takich jak kofeina, nikotyna czy alkohol, oglądanie ekranów przed snem, brak aktywności fizycznej w ciągu dnia lub jej wykonywanie bezpośrednio przed snem mogą prowadzić do nadmiernej aktywacji układu nerwowego, co utrudnia zasypianie i pogarsza jakość snu.

Od czego zaczynamy? Techniki osteopatyczne w bezsenności

Osteopaci rozpoczynają terapię od dokładnego badania strukturalnego czaszki, oceniając staw szczytowo-potyliczny (OA), wzorce napięć w szwach czaszkowych oraz rytmie kranialnym. Następnie ważne jest przeprowadzenie szczegółowej oceny kręgosłupa, w tym kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego.

Kolejnym obszarem badań osteopatycznych jest szukanie somatycznych dysfunkcji, takich jak napięcia mięśniowe, ograniczenia ruchomości połączeń stawowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na obszar pierwszych żeber, górny otwór klatki piersiowej, dysfunkcje mostka/obojczyka oraz przepony piersiowej. Dodatkowo, ważna jest ocena miednicy i kości krzyżowej. Istotne jest, aby znaleźć wszelkie somatyczne dysfunkcje, które mogą wpływać na ogólną równowagę ciała i jakość snu.

Stosuje różnorodne techniki manualne, takie jak dekompresja stawu szczytowo-potylicznego, manipulacje klatki piersiowej czy techniki wisceralne, aby przywrócić równowagę w ciele. Osteopata może również zalecić zmiany w stylu życia, takie jak poprawa higieny snu i unikanie czynników negatywnie wpływających na sen. Po zakończeniu terapii osteopatycznej pacjenci często doświadczają uczucia głębokiego odprężenia i relaksu.

Regularne sesje terapeutyczne pomagają zredukować napięcie, poprawić krążenie i funkcjonowanie układu nerwowego, co sprzyja lepszemu zasypianiu i jakości snu. Cały proces jest indywidualnie dostosowany do potrzeb pacjenta, aby osiągnąć optymalne rezultaty.

Jeśli doświadczasz problemów ze snem i szukasz profesjonalnej pomocy, umów się na wizytę w Centrum Medycznym Osteohelp, gdzie doświadczeni osteopaci pomogą Ci zidentyfikować i zniwelować przyczyny Twoich problemów ze snem.