Kontuzją, nazywamy sytuację kiedy w sposób mechaniczny dochodzi do uszkodzenia skóry, stawów, mięśni, nerwów, skóry lub narządu. Część ciała, która uległa urazowi nie jest sprawna częściowo lub całkowicie. Do przykładów popularnych kontuzji należą np. skręcenia, uszkodzenia mięśni, złamania, zerwane lub naderwane więzadła oraz stłuczenia.

Kontuzje są niezwykle często bagatelizowane. Oczywiście, podobnie jak pacjenci, nie każdy uraz jest taki sam. Ogromnie istotne jest podejście do każdego pacjenta i jego kontuzji w sposób indywidualny, ponieważ sama historia urazu i znajomość popularnych metod terapii danego schorzenia może nie być wystarczająca. Czasami zdarza się, że mijają lata a kontuzja nadal nie przechodzi. Bardzo często jest to wina źle dobranej terapii lub braku leczenia kontuzji ze względu na wiarę w to, że uraz “sam przejdzie”.

Wydawałoby się, że najczęściej do kontuzji dochodzi na skutek wypadku. W niefortunnej sytuacji uszkodzona zostaje część ciała i od tego momentu pacjent zmaga się z kontuzją. Niewielu jednak jest świadomych, że równie częstą przyczyną kontuzji są tzw mikrourazy, które pogłębiają się np. :

→ niewłaściwe utrwalone wzorce np. wykonywanie ćwiczeń złą techniką,
→ nieustające zaniedbania i przeciążenia,
→ niewystarczająca stabilizacja,
→ słaby zakres w stawach sąsiadujących,
→ zmęczenie,
→ nadwyrężenie ośrodkowego układu nerwowego.

Patrząc na powyższą listę łatwo dojść do wniosku, że uraz może być konsekwencją wielu czynników. Jest to główny powód, dla którego absolutnie nie wolno być skupionym tylko na jednym miejscu w ciele, gdzie pojawia się ból. Takie leczenie na dłuższą metę nie ma sensu, bo przedmiotem terapii nie jest przyczyna problemu tylko jego skutek.

Zdolności i możliwości ludzkiego układu nerwowego są niesamowite. Znaczy to, że człowiek potrafi na raz zaangażować cały szereg zmysłów, masę grup mięśniowych, ogromne ilości receptorów i obszarów w mózgu a to wszystko w tym samym momencie. Niestety ludzki układ nerwowy, który padł ofiarą zbyt dużej ilości bodźców staje się ograniczony. Czasami do tego stopnia, że nie potrafimy skupić naszej uwagi na więcej niż jednej czynności w danej chwili. Przyczyn wejścia w ten stan może być wiele, między innymi:

→ brak tolerancji na określone produkty spożywcze,
→ uszkodzenia i mikrouszkodzenia narządów wewnętrznych,
→ brak równowagi hormonalnej,
→ problemy z tarczycą lub nadnerczami,
→ problemy natury emocjonalnej,
→ niedobory witamin,
→ deficyty mikroskładników,
→ skupienie układu nerwowego na niewyleczonych do końca urazach z przeszłości.

Organizm, który jest pod wpływem jednego lub więcej z powyższych czynników, pozostający w tzw trybie “jednozadaniowym” staje się znacznie bardziej podatny na urazy i kontuzje, ponieważ nie potrafi wykonać szeregu złożonych procesów w tym samym momencie. Jest to również stan, który spowalnia skomplikowane procesy regeneracyjne naszego organizmu w sytuacji, kiedy jesteśmy kontuzjowani. Niezwykle istotne jest wspomaganie układu nerwowego w celu usprawnienia procesów regeneracji i wspomaganiu ponownego osiągnięcia wielozadaniowości. Trzeba znaleźć powód, który stoi u podstaw danej kontuzji co wcale nie musi być oczywiste kiedy postrzegamy uraz jako efekt uboczny mikrourazów i przeciążeń. Kwestią kluczową pozostaje indywidualne podejście do pacjenta oraz praca poza obszarem urazu. Taki sposób leczenia ma ogromny potencjał i zdecydowanie przyspiesza odzyskanie pełnej sprawności. Niestety, wielu terapeutów wciąż skupia się na leczeniu objawowym, nie szukając przyczyny problemu. Nie jest to oczywiście proste i wymaga od terapeuty kompleksowej wiedzy dotyczącej szerokiego obszaru a nie tylko konkretnej kontuzji. Aczkolwiek aby nastąpiła długotrwała poprawa zdrowia pacjenta jest to niezbędne.

Z punktu widzenia neurofizjologii wyróżniamy dwie grupy bólu: nocyceptywny oraz neuropatyczny. Ten pierwszy jest odczuwalny, kiedy podrażnieniu ulegają receptory. Powstaje np. przy stanach zapalnych. Drugi dotyczy zniszczenia, ucisku lub podrażnienia układu nerwowego.

Jak wiadomo, urazy i kontuzje łączą się z bólem. Ludzie bardzo różnie reagują na ból, który często nie tworzy się w miejscu powstania kontuzji. Takie wrażenie kształtuje się wskutek działania bodźców nocyceptywnych, które naruszają daną tkankę. Zjawisko bólu jest reakcją na docieranie do mózgu ogromnej ilości informacji za pośrednictwem nocyceptorów docierających do centralnego układu nerwowego. Ból to sygnał, przez który dany obszar traci ruchomość i jest zmuszony do ograniczenia funkcjonowania przez odczuwalny dyskomfort. Nieprzyjemne wrażenie, które towarzyszy odczuwaniu bólu ogranicza aktywność co zapobiega pogłębianiu się urazów dlatego nie powinno się skupiać tylko i wyłącznie na zwalczaniu bólu, gdyż może okazać się to dla nas niebezpieczne.

Wiele badań ostatnich lat wskazuje osteopatię jaka jedną z metod terapii urazów i dysfunkcji o wysokiej skuteczności. Specjaliści twierdzą, że terapia manualna przynosi świetne efekty w leczeniu urazów oraz dysfunkcji.

Warto też dodać, że czasami nawet jeśli nie odczuwamy bólu lub ból staje się mniejszy to nadal trzeba uświadamiać pacjentów o konieczności odciążania uszkodzonych obszarów oraz edukować w zakresie prawidłowego używania w przyszłości części ciała, które uległy uszkodzeniu. Jak wiadomo nie ma jednego sposobu na powrót do aktywności, który przynosiłby takie same efekty dla każdego pacjenta. Podobnie jak powrót do pełnej sprawności może nie trwać tyle samo dla dwóch różnych od siebie osób. Dlatego tak istotne jest indywidualne podejście do pacjenta.

Ludzkie ciało posiada zadziwiające umiejętności regeneracyjne. Niestety, wymienione zdolności uległy ogromnemu upośledzeniu ze względu na zbyt wysoki poziom kortyzolu w organizmie.  Zmiany te następują wskutek długotrwałej ekspozycji na stres, niewłaściwej diety, życia “w biegu”, zbyt małej ilości snu i braku jego regularności. Nie trudno zauważyć, że w dzisiejszych czasach pacjenci doświadczają też stresu ze względu na presję społeczeństwa i niedoścignione standardy, do których dążą. Wielu ludzi jest obciążonych kredytem na długie lata lub doświadcza ogromnego napięcia w miejscu pracy. Warto wspomnieć, że poza oczywistym utrudnieniem powrotu do sprawności po urazie, stres też często stoi u podstaw kontuzji.